مدل‌های زبانی بزرگ دیگر صرفاً ابزار «جست‌وجوی بهتر» نیستند؛ آن‌ها نحوه تعامل ما با اطلاعات را به گفت‌وگو تبدیل کرده‌اند. برای ناشران، این یعنی باید فراتر از تولید مقاله حرکت کنیم و دارایی‌های لینک‌پذیر و ابزارهای «انجام دادن» بسازیم که ارزش واقعی خلق می‌کنند.
خلاصه سریع
- LLMها جایگزین جست‌وجو نشده‌اند، اما مسیر دسترسی به اطلاعات را تغییر داده‌اند.
- پرسیدن و انجام دادن محور اصلی تعاملات‌اند؛ کیفیت پاسخ‌ها نیز رو به بهبود است.
- سه کاربرد اصلی شامل راهنمایی عملی، جست‌وجوی اطلاعات و نویسندگی/ویرایش بخش عمده پیام‌ها را تشکیل می‌دهد.
- برای بردن بازی، ابزار، قالب و محتوای مرجع بسازید؛ فقط مقاله منتشر نکنید.
چت‌بات‌ها چگونه کار می‌کنند؟
چت‌بات‌ها به‌طور ساده مدلی آماری هستند که بر اساس ورودی متنی، خروجی متنی تولید می‌کنند. آموزش آن‌ها معمولاً دو مرحله دارد: در مرحله پیش‌آموزش، مدل یاد می‌گیرد کلمه بعدی را پیش‌بینی کند؛ در مرحله پس‌آموزش، مدل برای ارائه پاسخ‌های باکیفیت‌تر ریزتنظیم می‌شود و از راهبردهایی مانند تقویت بازخورد بهره می‌گیرد.
یک نکته درباره «دمای» تولید
دمای پایین، خروجی قابل‌پیش‌بینی و دقیق می‌دهد؛ دمای بالا، خروجی خلاقانه و متنوع. برای کدنویسی، دما را نزدیک صفر بگذارید؛ برای ایده‌پردازی و تولید خلاق، دما را بالاتر تنظیم کنید.
نکته
دما را با هدف کار هماهنگ کنید؛ تنظیم نادرست دما، کیفیت خروجی را مستقیماً تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.
پیشنهاد اجرایی
برای تیم تحریریه، پروفایل‌های از پیش‌تنظیم‌شده بسازید: «ویرایش دقیق» با دمای پایین و «ایده‌سازی» با دمای بالاتر.
داده‌ها چه می‌گویند؟
الگوهای استفاده نشان می‌دهد LLMها مکمل جست‌وجوی سنتی‌اند و ارزش اصلی آن‌ها در رابط گفت‌وگومحور و کاهش اصطکاک دسترسی به پاسخ‌هاست؛ خصوصاً در محیط‌های کاری.
۱) راهنمایی عملی، اطلاعات و نویسندگی غالب‌اند
بیشتر تعاملات حول سه محور می‌چرخد: راهنمایی عملی (چگونه انجام بدهم)، یافتن اطلاعات و نویسندگی/ویرایش. سهم نویسندگی عمدتاً به ویرایش متن موجود برمی‌گردد، نه خلق از صفر.
۲) استفاده غیرکاری رو به رشد است
- سهم استفاده شخصی از مدل‌ها افزایش قابل‌توجهی داشته است.
- مدل‌ها به عادتی روزمره برای تصمیم‌گیری سریع‌تر تبدیل شده‌اند؛ هم در کار، هم در زندگی روزمره.
۳) نویسندگی رایج‌ترین کاربرد شغلی است
- در پیام‌های کاری، ویرایش و بهبود متن پرکاربردترین سناریو است.
- تقریباً دو سوم درخواست‌های نویسندگی مربوط به بازنویسی، خلاصه‌سازی و اصلاح لحن است.
۴) کدنویسی کمتر از انتظار
- سهم درخواست‌های کدنویسی کمتر از تصور اولیه است.
- ابزارها و مدل‌های تخصصی برای کدنویسی، در حوزه خود خروجی با ثبات‌تر تولید می‌کنند.
۵) تعادل جنسیتی بیشتر شده است
- با بلوغ بازار، توزیع جنسیتی کاربران متعادل‌تر شده و شکاف اولیه کاهش یافته است.
۶) «پرسیدن» و «انجام دادن» مسلط‌اند
- بخش اعظم پیام‌ها در دو دسته پرسشی و انجامی قرار می‌گیرد؛ پیام‌های بیانی سهم کمتری دارند.
- کیفیت و وزن پیام‌های پرسشی در حال افزایش است.
| نوع پرسش | تعریف | نمونه |
|---|---|---|
| پرسشی | درخواست توضیح، مقایسه یا جمع‌بندی | «تفاوت رویکرد الف و ب چیست؟» |
| انجامی | تولید یا تکمیل خروجی مشخص | «یک چک‌لیست قابل دانلود بساز.» |
| بیانی | ابراز نظر یا گفت‌وگوی آزاد | «من از این رویکرد خوشم نمی‌آید چون...» |
۷) روابط و تأمل شخصی سهم کمی دارند
- بر خلاف تصور رایج، پیام‌های مرتبط با رابطه و خودکاوی، سهم اندکی از کل تعاملات را تشکیل می‌دهند.
۸) جوان‌ترها پیشرو هستند
- کاربران جوان سهم بزرگی از کل پیام‌ها را به خود اختصاص داده‌اند.
- اعتماد و سرعت پذیرش فناوری‌های نو در این گروه بالاتر است.
پیامدها برای ناشران
برای ناشران، اصل ماجرا این است: تنها با تولید مقاله، سهمی از تعاملات «انجامی» به‌دست نمی‌آید. باید چیزی ساخت که کاربر با آن کاری انجام دهد؛ چیزی که قابل لینک دادن باشد و مکرراً به آن رجوع شود.
چه چیزی باید بسازیم؟
- ابزارهای کوچک اما مفید: محاسبه‌گرها، ارزیاب‌ها، تولیدکننده چک‌لیست، نمونه‌نامه و قالب.
- راهنماهای تعاملی: مرحله‌به‌مرحله با خروجی دانلودی.
- دارایی‌های مرجع: جداول تطبیقی، فرهنگ‌واژه، الگوهای قابل استفاده مجدد.
- محتوای کارشناسی با نظر صریح و قابل استناد؛ نه بازنشر عمومی.
چگونه اندازه‌گیری کنیم؟
صرفاً به بازدید ارگانیک تکیه نکنید. سنجه‌ها را در سه لایه پایش کنید.
| لایه | سنجه کلیدی | نمونه سناریو |
|---|---|---|
| کشف | نرخ کلیک، اشتراک‌گذاری | صفحه ابزار در نتایج و شبکه‌های اجتماعی دیده می‌شود. |
| درگیری | تکمیل فرایند، زمان تعامل | کاربر چک‌لیست را شخصی‌سازی و دانلود می‌کند. |
| ارزش | بازگشت کاربر، لینک‌های طبیعی | وب‌سایت‌ها به ابزار شما لینک می‌دهند. |
یادداشت برای ناشران ایرانی
از منظر ناشران ایرانی، محدودیت دسترسی به برخی سرویس‌ها و رقابت شدید در نتایج جست‌وجو، ساخت ابزارهای بومی و راهنماهای مسئله‌محور را مهم‌تر می‌کند. روی موضوعات دارای نیاز مکرر کاربر سرمایه‌گذاری کنید (مالی شخصی، آموزش مهارت، سلامت دیجیتال، خدمات شهری). سادگی رابط و خروجی قابل استفاده فوری برگ برنده است.
پیشنهاد اجرایی
برای هر خوشه موضوعی، یک ابزار انجامی طراحی کنید و پیرامون آن محتوای «چرا» و «چگونه» منتشر کنید؛ سپس با صفحات راهنمای جامع و نمونه‌های قابل دانلود، ساختار لینک داخلی را تقویت کنید.
جمع‌بندی
کاربران از LLMها عمدتاً برای پرسیدن و انجام دادن استفاده می‌کنند. اگر می‌خواهید در این اکوسیستم دیده شوید، باید چیزی بسازید که کار کاربر را راه بیندازد: ابزارهای کوچک، دارایی‌های مرجع و محتوای کارشناسی که به‌راحتی قابل لینک دادن و رجوع مکرر باشد. اینجاست که ناشران می‌توانند مزیت پایدار بسازند.